"Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ"

Πολιτικά Θέματα

Αρχείο

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΜΟΥΝΤΙΑΛ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η εκμετάλλευση του ποδοσφαίρου
και το ποδόσφαιρο της εκμετάλλευσης


ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΛΑΦΡΟΣ

H εικόνα ήταν τραγελαφική το Σάββατο 22 Ιούνη στη Σεβίλλη. Ο Χοσέ Mαρία Αθνάρ ήθελε να δει και αυτός τον προημιτελικό αγώνα της Ισπανίας με τη Νότια Κορέα. Όπως είχε κάνει ο Τόνι Μπλερ την προηγουμένη, όταν προγραμματίστηκε οι εργασίες να ξεκινήσουν δύο ώρες αργότερα. Όπως έκανε, ακόμα προκλητικότερα, ο Γκέρχαρτ Σρέντερ, που παράτησε το επίσημο γεύμα της Παρασκευής κατά το οποίο θα συζητιόταν το μέλλον της Ευρώπης για να παρακολουθήσει το παρόν της εθνικής ομάδας της χώρας του! Αλλά ο ισπανός πρωθυπουργός δεν είχε παρόμοια πολυτέλεια. Οικοδεσπότης γαρ, δεν μπορούσε να παρατήσει τις εργασίες σύξυλες και να πάει να δει μπάλα. Αναγκάστηκε λοιπόν να παρακολουθεί από μακριά, βάζοντας διάφορους παρατρεχάμενους να του κάνουν νοήματα για το αποτέλεσμα! Μόνο σε κάποια διαλείμματα μπορούσε ο Χ. Αθνάρ να προσεγγίσει την τηλεόραση. Μα θα μου πείτε, τόσο «κολλημένοι με την μπάλα» είναι οι πρωθυπουργοί της Γηραιάς Hπείρου; Μάλλον όχι. Σε κάθε άλλη περίπτωση θα μπορούσαν να τιθασεύσουν το πάθος τους, όπως εξάλλου κάνουν τόσα εκατομμύρια εργαζόμενοι που πάνε στις δουλειές τους. Αλλος ήταν ο στόχος Οι ξενέρωτοι ευρωπαίοι ηγέτες θέλουν να δείξουν ότι διακατέχονται από τις ίδιες συγκινήσεις με τον «απλό λαό». Γι αυτό και οι φωτογραφίες που τους δείχνουν να πανηγυρίζουν λες και είναι στις κερκίδες, οι δηλώσεις και οι αναλύσεις, λες και η πορεία της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου είναι ύψιστο εθνικό θέμα.

Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που οι αστοί πολιτικοί προσπαθούν να πλιατσικολογήσουν από τις συγκινήσεις που γεννά το σπορ των εκατομμυρίων. Αν ο Ζακ Σιράκ είχε εμφανιστεί στις κερκίδες των γαλλικών γηπέδων στο προηγούμενο Mουντιάλ να τραγουδά τη Μασσαλιώτιδα μαζί με τα ενθουσιασμένα τρικολόρ πλήθη, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι έκανε κάτι πολύ πιο αποτελεσματικό. Πήρε την ιαχή που φωνάζουν οι τιφόζι, οι ιταλοί φίλαθλοι, υποστηρίζοντας τη Σκουάντρα αντζούρα (τη γαλάζια ομάδα, την εθνική Ιταλίας) και τη μετέτρεψε σε όνομα του πολιτικού του κόμματος: Φόρτσα Ιτάλια!

Το σίγουρο είναι ότι καθώς το ποδόσφαιρο, σε συνδυασμό με την ευρεία τηλεοπτική και δημοσιογραφική του κάλυψη, μετατρέπεται σε ύψιστο κοινό φαντασιακό ελλείψει και άλλων συλλογικών συγκινήσεων η πολιτική και οικονομική εξουσία προσπαθεί να αξιοποιήσει, αλλά και να διαδώσει περισσότερο αυτήν τη «σύγχρονη θρησκεία», που από πολλούς διανοουμένους χαρακτηρίζεται «το σύγχρονο όπιο του λαού». Όπως έκαναν οι επιχειρηματίες (ο Κόκκαλης με τον Ολυμπιακό, ο Βαρδινογιάννης με τον Παναθηναϊκό κ.ά.), έτσι και οι πολιτικοί επιδιώκουν τώρα μια νομιμοποίηση μέσω της επαφής με την καρδιά της κερκίδας, στο απόγειο του «πιο άκαρδου κόσμου».

Στη γειτονική μας Τουρκία, της οποίας η εθνική ομάδα έφτασε στους τέσσερις, επιχειρήσεις και Δημόσιο έδωσαν ημιαργία την Τετάρτη, για να μπορέσουν οι εργαζόμενοι να δούνε τον ημιτελικό με τη Βραζιλία. Εκατομμύρια ξεχύθηκαν στους δρόμους, προσηλωμένοι στη θεά - μπάλα του ποδοσφαίρου. Την ίδια μέρα η τουρκική λίρα έκανε νέα βουτιά στην αξία της, ώστε να απαιτούνται 1.620.000 λίρες για ένα ευρώ! Όσο για το βασικό μισθό, αυτός είναι μόλις 110 ευρώ, στο 55% του επίσημου ορίου φτώχειας! Και όμως, μη έχοντες και κατέχοντες ήλπιζαν σε ένα γκολ, το οποίο θα επιβεβαίωνε το μεγαλείο της Τουρκίας. Ακόμα και μετά την ήττα οπαδοί των φασιστών Γκρίζων Λύκων έκαναν πομπές αυτοκινήτων, πανηγυρίζοντας για την όντως επιτυχημένη πορεία της εθνικής ομάδας.

Η Νότια Κορέα συγκλονιζόταν από διαδηλώσεις και απεργίες μερικές μέρες πριν αρχίσει το Mουντιάλ. Η Σεούλ κοκκίνιζε πολλές φορές από τα πανό των εργατών και των φοιτητών' καμιά φορά και από το αίμα των κτυπημένων. Αλλά όλα αυτά καλύφθηκαν από ένα ποτάμι κόκκινων φανέλων, της φανέλας της εθνικής ποδοσφαιρικής ομάδας. Φυσικά, δεν θα ήταν τίποτα πιο απλοϊκό από το υποστηρίζει κανείς ότι το ποδόσφαιρο μπορεί να λειτουργήσει ως συλλογικό ναρκωτικό, χωρίς ημερομηνία λήξης, «εξαφανίζοντας» τα κοινωνικά προβλήματα. Είχαμε ρωτήσει σχετικά, πριν αρχίσει το Mουντιάλ, έναν από τους ηγέτες της αργεντίνικης εξέγερσης και του Παρτίδο Ομπρέρο, τον Χόρχε Αλταμίρα, για το τι θα συνέβαινε σε περίπτωση που η Αργεντινή κατακτούσε το κύπελλο. Θα αποτελούσε μία εκτόνωση της κοινωνικής οργής; «Κάθε άλλο», μας είχε απαντήσει. «Σε αυτή την περίπτωση, θα βγει ο κόσμος στους δρόμους και θα έχουμε τεράστιες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις», τόνισε. Η Αργεντινή βέβαια αποκλείστηκε πρόωρα και δεν μπορούμε να επαληθεύσουμε την εκτίμηση του πολύπειρου αγωνιστή' εξάλλου, ήδη γεμίζουν οι δρόμοι του Μπουένος Αιρες από διαδηλωτές

Παρ όλα αυτά, δεν μπορεί να υποτιμούμε την προσπάθεια των κυρίαρχων κύκλων να αξιοποιήσουν το ποδόσφαιρο. Ας επιστρέψουμε στη Νότια Κορέα. Ο πρόεδρος της χώρας, Κιμ Ντάε Γιουνγκ, αντιμετωπίζει έντονες κατηγορίες για σκάνδαλα και διαφθορά. Ήδη, δύο γιοι του είναι στη φυλακή! Ο δεύτερος μάλιστα συνελήφθη μία μέρα πριν τον προημιτελικό με την Ισπανία, όπου μία σκανδαλώδης διαιτησία έστειλε τη Νότια Κορέα στους τέσσερις. Καταλαβαίνετε το κλίμα ανυποληψίας που υπάρχει για την κυβέρνησή του. Και όμως, όταν οι γιγαντοοθόνες του γηπέδου τον έδειξαν με το κόκκινο κασκόλ, οι θεατές ξέσπασαν σε επευφημίες. Γιατί να μην καθιερώσει η κυβέρνησή του την ημερομηνία πρόκρισης στους τέσσερις μόνιμη «εθνική γιορτή και αργία»; Αλλά ο Κιμ Ντάε Γιουνγκ δεν θα είναι ξανά υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του Δεκεμβρίου. Ως ανερχόμενο αστέρι εμφανίζεται ο Τσουνγκ Μονγκ Γιουν, πρόεδρος σήμερα της κορεατικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας, ο οποίος εάν κρίνουμε από τα σφυρίγματα που πήρε η Ν. Κορέα στο Mουντιάλ δεν υστερεί καθόλου σε σχέση με το σημερινό πρόεδρο στο σπορ της διαφθοράς. Στην Ελλάδα ελάχιστοι γνωρίζουν τον πρόεδρο της ΕΠΟ. Στη Ν. Κορέα πάει για πρόεδρος Ίσως γι αυτό να μην έχουν άδικο τα παιδιά που έγραψαν σε τοίχο του Χαϊδαρίου με μαύρο σπρέι: «Τόσο πολύ ποδόσφαιρο και τόσους πολλούς μπάτσους από την εποχή της χούντας είχαμε να δούμε».

Αλλά η σχέση του Mουντιάλ και της πολιτικής δεν ανιχνεύεται μόνο σε εθνικό επίπεδο. Αρθρογράφος της Μοντ Ντιπλοματίκ χαρακτήρισε το Mουντιάλ εικόνα της παγκοσμιοποίησης. Και δεν είχε άδικο. Δεν είναι μόνο ότι αποτελεί ένα παγκόσμιο γεγονός, με το οποίο συντονίζονται λεπτό προς λεπτό δισεκατομμύρια κάτοικοι σε όλο τον πλανήτη, έτσι που να μπορείς να μαντέψεις τους κτύπους της καρδιάς ανθρώπων από τη Μόσχα μέχρι το Σαντιάγκο της Χιλής. Το βασικό είναι οι αξίες και το περιεχόμενο που αναδεικνύονται. Τι είδαμε λοιπόν; Τη FIFA σε ρόλο ΝΑΤΟ και ΟΗΕ μαζί, με δυνάμεις επέμβασης τους «ατσίδες με τα μαύρα», να διαμορφώνει με το έτσι θέλω τα αποτελέσματα. «Παγκόσμιο χωριό», ναι' αλλά με σερίφηδες! Τις πολυεθνικές εταιρείες να βρίσκονται πίσω απ όλα και ο δικός τους ανταγωνισμός να καθορίζει τις εξελίξεις. Τα εθνικά χρώματα έρχονται σε δεύτερη μοίρα, καθώς το πιο σημαντικό είναι τι γράφει στην ούγια η φανέλα: Νάικ ή Αντίντας; Οι χώρες εντάσσονται πια στην επικράτεια των πολυεθνικών κολοσσών. Είναι μάλλον απίθανο στο κοντινό μέλλον να δούμε τις εθνικές ομάδες να κατεβαίνουν στο γήπεδο με ονόματα στιλ «Σκόντα - Ξάνθη» ή «Τσιπίτα - Πανιώνιος», αλλά κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει ότι για δεύτερη συνεχόμενη φορά στον τελικό θα βρεθούν αντιμέτωπες οι Νάικ (Βραζιλία και τώρα και το 1998) με την Αντίντας (τώρα Γερμανία, Γαλλία το 1998).

Βασική αξία αυτού του Mουντιάλ αναδείχθηκε η νίκη πάση θυσία, η εργατικότητα και η ανταγωνιστικότητα, ο ντοπαρισμένος υπεραθλητής, η παραγωγικότητα (όχι της επίθεσης) αλλά του βαθμολογικού πίνακα. Δεν είναι τυχαίο ότι οι τουρκικές εφημερίδες έγραφαν ότι «οι Τούρκοι έφτασαν ψηλά γιατί είναι εργατικοί». Γιατί να μην αναρτήσουν οι τούρκοι βιομήχανοι τις φωτογραφίες της εθνικής στα εργασιακά τους κάτεργα με το σύνθημα «γίνε σαν αυτούς»; Ο υπουργός Οικονομικών της Ν. Κορέας τόνισε ότι το κοουτσάρισμα της ομάδας από τον ολλανδό προπονητή Γκους Χίντινγκ αποτελεί πρότυπο επιχειρηματικού μάνατζμεντ! Δεν έχει άδικο. Το ποδόσφαιρο όλο και περισσότερο μοιάζει με καταμερισμένη μισθωτή εργασία ανθρώπων - ρομπότ, όπου η φαντασία, το παιχνίδι, η ίδια η ζωή μοιάζει να αποτελεί μακρινή ανάμνηση ή απλώς παρένθεση στις εμφανίσεις κάποιων ομάδων (όπως η Βραζιλία και η Σενεγάλη). Και όπως γίνεται και στην πραγματική ζωή, όπου η διεθνής κυριαρχία του κεφαλαίου πνίγει τα δικαιώματα εκατομμυρίων, το Mουντιάλ αναγεννά και τον εθνικισμό, την απέλπιδα προσπάθεια αντίστασης στον οδοστρωτήρα της εκμετάλλευσης.

Και όμως, μη βιαστείτε να πετροβολήσετε το ποδόσφαιρο, όπως βιάζονται να χρεώσουν κοινωνιολόγοι και από καθέδρας αριστεροί. Το ποδόσφαιρο είναι καθρέφτης της ζωής και της αδικίας του συστήματος. Αλλά το ποδόσφαιρο, το πιο πληβειακό όλων των αθλημάτων, είναι και η αναπαράσταση της δυνατότητας των αδυνάτων να νικήσουν το δυνατό, να πραγματοποιήσουν το αδύνατο. Την έκπληξη. Γι αυτό θα είμαστε εκεί, μαζί με τη χαρά των Σενεγαλέζων όταν νίκησαν την αποικιοκρατική Γαλλία. Μαζί με τα παιδιά από τις βραζιλιάνικες φαβέλες και τα γκέτο μεταναστών στη Γαλλία που μαγεύονται από τα κατορθώματα του Ριβάλντο και του Ζιντάν. Μαζί με τους γκασταρμπάιτερ Τούρκους όταν νικούν τις υπερδυνάμεις. Μαζί με τους αργεντινούς πικετέρος, με τη φανέλα του Σορίν.

30 Ιουνίου 2002

Τελευταία ενημέρωση

02 Ιουλίου, 2002


Ποιος είναι ο Παναγιώτης Βήχος;


Υπογράψτε ή δείτε το βιβλίο

 επισκεπτών μου


Contact Us
Επικοινωνία

 


Πρότεινε αυτήν την σελίδα 

σ' έναν φίλο


Γραφτείτε στην Mailing List 

για να ενημερώνεστε σε κάθε νέα ανανέωση 


Στείλε άρθρο


FORUM

Ελάτε να τα πούμε


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Δωρεάν ανταποδοτική διαφήμιση (επικοινωνήστε με τον webmaster)