"Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ"

Μετανάστες

Αρχείο

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Οι ανεπιθύμητοι φιλοξενούμενοι της Ευρώπης

της Μαρίας Μαργαρώνη                              (Μέρος 1ο)

Ο Ιωνάς ανησυχεί για το κινητό του τηλέφωνο. Πατάει συνέχεια αριθμούς από ένα τσαλακωμένο χαρτί, αλλά κανένας απ' τους αριθμούς δεν είναι το ΡΙΝ που χρειάζεται. Τα μάτια του γεμίζουν δάκρυα. "Παρακαλώ", λέει χαμογελώντας απελπισμένα. 'Το πέταξα. Αν δεν δουλέψει, το πετάω".  

Ο Ιωνάς είναι 14 και έρχεται από την Ερυθραία. Και οι δύο γονείς του σκοτώθηκαν στον πόλεμο με την Αιθιοπία έφυγε από το σπίτι νύχτα κολυμπώντας προς τα εκεί που τα φορτηγά πλοία βρίσκονται δεμένα έξω από την πόλη της Massawa . Το μοναδικό του σχέδιο ήταν να πάει στην Ευρώπη, να σπουδάσει σκληρά και να βγάλει λεφτά. Σκαρφάλωσε στην αλυσίδα της άγκυρας ενός ελληνικού πλοίου, άνοιξε την καταπακτή και έμεινε ξαπλωμένος κάτω από μία σωσίβια λέμβο βγήκε έξω, στο φως, καθώς το πλοίο περνούσε τη Διώρυγα του Σουέζ. Ο καπετάνιος έκρυψε τον Ιωνά από τις Αιγυπτιακές αρχές και όταν έφτασαν στον Πειραιά γύρισε την πλάτη του και τον άφησε να βγει στην ακτή. Μετά από 4 μέρες ο Ιωνάς συνάντησε κάποιους συντρόφους του από την Ερυθραία, οι οποίοι τον έφεραν στον ξενώνα Ναυσικά γι' αυτούς που αναζητούν άσυλο.  

Οι εργαζόμενοι εδώ δεν έκαναν και τα καλύτερα για τον Ιωνά, αλλά αύριο πρέπει να φύγει: κάθε λίγες μέρες ένα νέο πλοίο βρίσκεται σε ένα από τα λιμάνια των ελληνικών νησιών γεμάτα με εξουθενωμένους Αφγανούς, Κούρδους, Ιρακινούς και Ιρανούς. Χωρίς το τηλέφωνο η προοπτική του προσωρινού σπιτιού όπου πηγαίνουν για παιδιά γίνεται ιδιαίτερη τρομακτική. Όταν μια μητέρα εθελόντρια άνοιξε το πορτοφόλι της και δίνει ένα μάτσο χρήματα σε έναν συνάδελφο για να του αγοράσει καινούριο, η ανακούφιση στο πρόσωπο του είναι σχεδόν παιδική.  

Ο Ιωνάς είναι από τους τυχερούς. Επιβίωσε στο ταξίδι του· συνάντησε ανθρώπους που τον νοιάστηκαν και όσο μένει στο σπίτι των παιδιών πιθανόν δεν θα απελαθεί. Οι πρόσφυγες στην Ελλάδα είναι θηράματα σε γραφειοκράτες υπεύθυνους και αδίστακτους υπαλλήλους οι περισσότεροι από εκείνους που φτάνουν εδώ ελπίζουν να μετακομίσουν στους υπόγειους σιδηροδρόμους της Βόρειας Ευρώπης. Και όμως η Ελλάδα έχει τα πλεονεκτήματα της. Το διάχυτο διοικητικό χάος και η ανθίνουσα μαύρη οικονομία παρέχουν ρωγμές στις οποίες μπορεί να χτιστεί μια (προσωρινή) ζωή. Η ξενοφοβία συνυπάρχει με τη συνήθεια της κάμψης των κανόνων. Όπως τα περισσότερα πράγματα, "το φρούριο της Ευρώπης" είναι ανυπότακτο εδώ.  

Δυο χιλιάδες μίλια βόρεια, ένας νέος ΔυτικοΑφρικανός κάθεται στο δωμάτιο υποδοχής του Κέντρου Κράτησης Μεταναστών του Yarl Wood κοντά στο Bedford Αν δεν υπήρχε η άκρα καθαριότητα, οι ενισχυμένες πόρτες και οι φύλακες με τα κουδουνιστά κλειδιά, αυτό θα μπορούσε να είναι ένα συνηθισμένο δωμάτιο κολλεγίου. Το χαλί και οι καρέκλες είναι μαλακό μπλε μικροί θάμνοι έχουν φυτευτεί έξω από τον τοίχο σαν πύργο έξω από τα ζωγραφιστά παράθυρα. Το Yarl Wood είναι ένα ολοκαίνουριο, σημαία για την πολιτική της βρετανικής κυβέρνησης που κρατά κλειδωμένους αυτούς στους οποίους έχουν αρνηθεί τη χορήγηση ασύλου και μερικούς που οι ισχυρισμοί τους είναι ακόμα αδιευκρίνιστοι πριν τους απελάσουν.  

Η Βρετανία κρατά περισσότερους αιτούντες ασύλου και για περισσότερο καιρό από οποιαδήποτε άλλη Ευρωπαϊκή χώρα. Πολύ σιγανά, ο Michael Lawal μου λέει ότι κουβαλήθηκε στη Βρετανία από τη Σιέρρα Λεόνε από έναν θετό θείο του πριν 6 χρόνια, όταν ήταν 16 χρονών. Μόλις είχε αποδράσει από επαναστάτες που σφάγιασαν την οικογένεια του μπροστά του.  

Ο θείος τον κακοποιούσε τελικά το έσκασε. Την περασμένη άνοιξη πιάστηκε από την αστυνομία και από τότε βρίσκεται σε διάφορες φυλακές και κέντρα κράτησης. Έχει φοβερούς εφιάλτες και δοκίμασε να αυτοκτονήσει περισσότερο από μία φορά. Η αίτηση του για άσυλο απορρίφθηκε. Αλλά τώρα έχει πιο πιεστικά προβλήματα. Στα μέσα Φεβρουαρίου το μισό Yarl Wood κάηκε ολοσχερώς σε μια φωτιά που όπως φαίνεται ξεκίνησε από εξεγερμένους κρατούμενους μερικοί μπορεί να πέθαναν στη φωτιά. Ο Michael λέει ότι η βία ξεκίνησε όταν οι τρόφιμοι είδαν φύλακες να κακοποιούν μια άρρωστη ταραγμένη Αφρικάνα. Λίγο αργότερα που τον είδα, αυτός και περίπου 70 άλλοι από το Yarl Wood μεταφέρθηκαν σε κοινές φυλακές, όπου κρατούνται χωρίς κατηγορία κατά παράβαση των κανόνων των Ηνωμένων Εθνών. Η κυβέρνηση παραδέχθηκε ότι το Yarl Wood χτίστηκε χωρίς καταβρεχτήρες, και οι πυροσβέστες παραπονέθηκαν ότι κρατήθηκαν μακρυά από το φλεγόμενο κτίριο ενώ οι φύλακες προσπαθούσαν να μαζέψουν αυτούς που είχαν υπό την εποπτεία τους. Αλλά αυτοί που κάνουν αίτηση ασύλου έχουν τόσο δαιμονοποιηθεί στη Βρετανία που όλο το φταίξιμο έπεσε στους κρατούμενους, οι οποίοι μπήκαν όλοι στο ίδιο σακί ως αγνώμονες εμπρηστές.  

Ο Michael και οι σύντροφοι του αιτούντες ασύλου είναι υπό κράτηση ώστε να μπορούν να φαίνονται ότι είναι εκεί από τους ψηφοφόρους, τις λαϊκές εφημερίδες και το στρατό των φτωχών. Στη Βρετανία όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, η μετανάστευση είναι τώρα πολιτικός δυναμίτης. Η επιτυχία του Le Pen στη Γαλλία είναι η τελευταία μιας σειράς από νίκες των δεξιών, από την Πορτογαλία, ως τη Νορβηγία το αντιμεταναστευτκό συναίσθημα έχει παίξει το ρόλο του σε όλες. Μετά από αποτυχίες καλλιέργειας ενοποίησης, η βιασύνη να υπάρξει κίνημα ξενοφοβίας φέρνει τους σοσιαλδημοκράτες πιο κοντά από ποτέ στους δεξιούς ανταγωνιστές τους. Η 11η Σεπτεμβρίου έκανε τα πράγματα χειρότερα, δίνοντας στην αντιΙσλαμική προκατάληψη νέα βαρύτητα και προσθέτοντας ακόμα κι άλλο φόβο στις κοινωνικές αγωνίες. Κανένα από τα μεγάλα κόμματα δεν στάθηκε ενάντια σε αυτό το ρεύμα: η ανοχή και συμπόνια είναι δύσκολο να πουλήσουν. Όσο ο αριθμός των μελλοντικών μεταναστών αυξάνει, οι πρόσφυγες βάφονται με τα ίδια χρώματα με τους παράνομους οικονομικούς μετανάστες. Αφού δεν υπάρχει τρόπος να ζητήσουν άσυλο έξω από μια χώρα, αναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν τους ίδιους κρυφούς δρόμους επιτρέποντας στους δημαγωγούς να σβήνουν τη διαφορά με τη φράση "ψεύτικοι αναζητητές ασύλου".  

Στην ανεχτική Ολλανδία, το αντιμουσουλμανικό κόμμα Pim Fortuyn ισορρόπησε κερδίζοντας 20% των θέσεων στις εθνικές προσφυγιάς εκλογές του Μαΐου πριν τη δολοφονία του εκκεντρικού αρχηγού του και συγκλόνισε την Ολλανδική πολιτική. Στην πολυεθνική Δανία το ακροδεξιό Λαϊκό Κόμμα της Δανίας κέρδισα 12% των ψήφων τον περασμένο Νοέμβριο και πιέζει τώρα για νόμους για το άσυλο τόσο σκληρούς που τα Ενωμένα Έθνη διαμαρτυρήθηκαν. Ο Jorg Haider της Αυστρίας και ο Silvio Berlusconi της Ιταλίας γίνονται οι μεγάλοι άντρες της νέας δεσποτικής τάσης: καθώς και ένα άλλο σκουριασμένο φορτηγό πλοίο γεμάτο Ιρακινούς Κούρδους άραξε στη Σικελία το Μάρτη, ο Berlusconi διακήρυξε ότι η κυβέρνηση του από εδώ και μπρος θα καταστρέφει σκάφη που χρησιμοποιούνται για τέτοιες μετακινήσεις. Οι ομάδες Γερμανών προσφύγων ανησυχούν ότι οι εκλογές του Σεπτεμβρίου θα φέρουν ένα νέο κύμα ρατσισμού στην Ευρωπαϊκή χώρα με τους περισσότερους αναζητητές ασύλου, τη μεγαλύτερη στήριξη/βάση σε ξένους εργάτες και τους πιο περιοριστικούς νόμους για υπηκοότητα.  

Αλλά σε όλη την Ευρώπη , τα δημογραφικά στοιχεία δείχνουν κάτι διαφορετικό. Τα συμβουλευτικά χαρτιά της Ε. Ε. είναι γεμάτα με αναφορές στην ανάγκη της Ευρώπης για ξένους εργάτες. Ο πληθυσμός γερνάει και ο αριθμός γεννήσεων πέφτει στην Ιταλία, έχει πέσει στις 1,2 γεννήσεις ανά γυναίκα. Ακόμα κι αν ο Berlusconi κομπάζει για τη παλλίροια των ξένων, τα εργοστάσια του γεμίζουν τις αλυσίδες παραγωγής τους με Αφρικανούς και Ασιάτες που έχουν νομιμοποιηθεί από κυβερνητικές αμνηστίες. Τα Ηνωμένα Έθνη υπολόγισαν ότι για να κρατηθούν οι αναλογίες των εργαζομένων και των ανέργων στα επίπεδα του 1995, η Ε.Ε. πρέπει να πάρει 1,4 εκατομμύρια μετανάστες το χρόνο περισσότερους από τον αριθμό που εισέρχονται τώρα νόμιμα και παράνομα μαζί.  

Οι σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις της Βρετανίας και της Γερμανίας προσπαθούν να ραφινάρουν αυτό το γεγονός ανοίγοντας την πόρτα σε μερικούς ικανούς εργάτες ενώ κλείνουν την είσοδο μεταναστών και άλλων παρανόμων. Στα τέλη του Μάρτη, ένα νομοσχέδιο που επέτρεπε περιορισμένη εκπαιδευμένη μετανάστευση μετατράπηκε από τη Μπούντεσταγκ, τη Γερανική Βουλή, σε ένα τεχνικό θέμα οι συντηρητικοί απείλησαν να πάνε την κυβέρνηση στα δικαστήρια, παρ' όλο που το νομοσχέδιο θα σκλήραινε ακόμα περισσότερο τους ήδη σκληρούς νόμους της Γερμανίας για το άσυλο. Οι Νέοι Εργατικοί πρότειναν το νομοσχέδιο για τη μετανάστευση να κάνει ένα παρόμοιο υπολογισμό, προσφέροντας "διοικητικές ευκαιρίες" για κάποιους πολύ ικανούς εκπαιδευμένους και εποχιακούς εργάτες ενώ πρότεινε πιο αυστηρούς ελέγχους συνόρων και πιο γρήγορη διαδικασία ασύλου. Έτσι, το Yarl Wood και τα αδελφά του κέντρα, χτίστηκαν για να εμποδίσουν τους αισιόδοξους και να επιταχύνουν την μετακόμιση των ανεπιθύμητων φιλοξενούμενων.  

Όσο ο περισσότερος κόσμος βυθίζεται βαθύτερα στη φτώχια και οι πόλεμοι φουντώνουν όπου τα αναχώματα βοήθειας του ψυχρού πολέμου διαλύθηκαν, όλο και περισσότεροι άνθρωποι οδηγούνται στον ξερίζωμο. Εδώ και 10 χρόνια, περίπου 80 εκατ. ζούσαν εκτός της χώρας καταγωγής τους, τώρα, είναι περισσότεροι από 150 εκατ. Περίπου 22 εκατ. είναι "στα υπόψιν" της Ύπατης Αρμοστίας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, σχεδόν οι μισοί από αυτούς είναι παιδιά. Ενώ οι Ευρωπαίοι παραπονιούνται ότι έχουν πνιγεί, τα 3/4 όλων των μεταναστών παραμένουν στις περιοχές τους. Για τη μεγάλη πλειοψηφία δεν υπάρχει νόμιμη οδός προς την ασφάλεια.  

Ο ανήσυχος πλούσιος του κόσμου, η Ευρώπη, προστατεύει τις επενδύσεις της ενώ κρατάει την πίσω πόρτα ανοιχτή για την καμαριέρα, την παραμάνα και τον σωφέρ. Χωρίς νέους μετανάστες πολλοί δουλεύοντας παράνομα ή ημιπαράνομα για μισθούς κάτω του ελάχιστου η οικονομία της ηπείρου θα σταματούσε σιγά σιγά με τριγμούς. Αν οι σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις έχουν πρόβλημα να υπερασπίζονται την μετανάστευση εξειδικευμένου προσωπικού, το πολιτικό κόστος του ανοίγματος της μπροστινής πόρτας σε ανειδίκευτους εργάτες είναι ακόμα μεγαλύτερο εξάλλου, υπάρχουν υπόρρητα συμφέροντα στη διατήρηση ενός ντεπόζιτου ελαστικής παράνομης εργασίας. Σαν αποτέλεσμα το ασυλιακό σύστημα είναι υπό τεράστια πίεση, μόνο από τους διογκούμενους αριθμούς που αντιμετωπίζουν πολιτική βία αλλά από εκεί νους που αντιπροσωπεύει τη μοναδική ευκαιρία δραπέτευσης από τη φτώχια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.  

Η Διεθνής Συνθήκη σχετικά με τη θέση των μεταναστών γιόρτασε τα 50α γενέθλια της την προηγούμενη χρονιά· παραμένει η πιο σημαντική προστασία για τους ανθρώπους που ξεφεύγουν από την καταδίωξη, παρόλες τις απόψεις Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων (ο Tony Blair είναι μπροστά) ότι δεν έχει πια χρησιμότητα. Αλλά ο κόσμος έχει αλλάξει από το 1951 και η ευκαμψία που διασφαλίζει τη διάρκεια ζωής της συνθήκης επέτρεψε επίσης στις κυβερνήσεις να στενέψουν τη δύναμη της. Μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, υπάρχουν λιγότρο από ένα εκατομμύριο μετανάστες στην Ευρώπη, οι περισσότεροι από αυτούς λευκοί. Στα χρόνια που ακολούθησαν εκείνοι που έκαναν αίτηση για μια θέση μετανάστη γενικά δραπέτευαν από το Σοβιετικό μπλοκ, φέρνοντας ένα σεβαστό πολι τικό κεφάλαιο μαζί τους. Αλλά στη δεκαετία του 1990, περισσότεροι από 4 εκατ. ζήτησαν άσυλο στην Ευρώπη, οι περισσότεροι από αυτούς από Ασία, Μέση Ανατολή και Βαλκάνια μια αύξηση 2 1/2 εκατ. σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία. Εν τω μεταξύ, η ύφεση της δεκαετίας του 1970 και ανεπίλυτες φυλετικές εντάσεις οδήγησαν τις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες να υιοθετήσουν μια επίσημη πολιτική της μηδενικής μετανάστευσης.  

Η "λύση" που υιοθετήθηκε από τις Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ήταν να κόψουν τις άκρες τις συνθήκης ενώ θα συνέχιζαν να υπερασπίζονται τις αρχές της. Η συνθήκη δίνει προστασία στον καθένα που έχει "ένα διαπιστωμένο φόβο καταδίωξης" δεν συγκεκριμενοποιεί από ποιον. Η Γαλλία, η Ιταλία και μέχρι πρόσφατα και η Γερμανία είχαν έτσι περιορίσει την αίτηση για καταδίωξη από το στρατό, εξαιρώντας θύματα εμφυλίων πολέμων και βία από αυτούς. Οι συνυπογράφοντες τη συνθήκη είναι μόνο υποχρεωμένοι να δώσουν στέγη σε πρόσφυγες που έχουν ήδη μπει στην περιοχή τους. Η Γερμανία δεν προχωράει αιτήσεις για άσυλο από πρόσφυγες που φτάνουν από ξηρά, αφού έχουν εξ ορισμού περάσει διαμέσου μιας τρίτης ασφαλούς χώρας, για να το κάνουν, ενώ η Ιταλία και η Βρετανία παίρνουν δραστικά μέτρα για κρατήσουν μακρυά πιθανούς πρόσφυγες που θα φτάσουν τις ακτές τους.

Συνέχεια  Μέρος 2ο  

[Το κείμενο αναδημοσιεύεται στη ΝΕΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ στις 25 Μαϊου 2002 από το περιοδικό Nation ]  

Τελευταία ενημέρωση

03 Ιουλίου, 2002


Ποιος είναι ο Παναγιώτης Βήχος;


Υπογράψτε ή δείτε το βιβλίο

 επισκεπτών μου


Contact Us
Επικοινωνία


Πρότεινε αυτήν την σελίδα 

σ' έναν φίλο


Γραφτείτε στην Mailing List 

για να ενημερώνεστε σε κάθε νέα ανανέωση


Στείλε άρθρο


FORUM

Ελάτε να τα πούμε


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Δωρεάν ανταποδοτική διαφήμιση (επικοινωνήστε με τον webmaster)