|
"Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ" Χρηματιστήριο |
|||
|
Αρχείο
|
Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΕΙΣ ΜΕΓΑ-ΚΟΛΟΣΣΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Το τελευταίο δεκαπενθήμερο ήταν πράγματι εντυπωσιακό σε εξελίξεις και "νέα" από το χώρο της παγκόσμιας οικονομίας και ιδιαίτερα από τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Στις ΗΠΑ μετά την αλυσίδα των σκανδάλων - που συνεχίζονται - ο Πρόεδρος Μπους υποχρεώθηκε να ανακοινώσει μπροστά σε χίλια περίπου ανώτερα στελέχη επιχειρήσεων της Γουώλ Στρητ, ότι θα διπλασιαστούν οι ποινές για τις επιχειρήσεις και τα στελέχη τους που θα παρουσιάζουν πλαστά οικονομικά στοιχεία για να κρύψουν τις ζημιές τους και να παρουσιάσουν κέρδη. Η ανακοίνωση έγινε σε μια προσπάθεια αποκατάστασης της αξιοπιστίας των λογιστικών στοιχείων των μεγάλων επιχειρήσεων. Το αποτέλεσμα όμως ήταν απογοητευτικό. Αμέσως μετά τις ανακοινώσεις οι χρηματιστηριακές αγορές κατέρρευσαν και σαν να μην έφθανε αυτό έγινε γνωστό ότι τόσο ο Μπους όσο και ο αντιπρόεδρος Τσέινι είναι υπεύθυνοι για ανάλογα αδικήματα που αφορούν το οικονομικό έγκλημα, από τότε που ήταν διευθυντικά στελέχη σε πετρελαϊκές επιχειρήσεις... Η αντίδραση των αγορών στις ανακοινώσεις Μπους από μία άποψη ήταν αναμενόμενη, καθώς αυτό που είπε ο Μπους στους χίλιους περίπου ακροατές τους ή σχεδόν όλοι και πιθανώς και ο ίδιος μαζί, στη φυλακή για οικονομική απάτη, αν εφαρμοστούν οι νέοι κανονισμοί... Η αλήθεια είναι ότι μετά την Enron την Worldcom, την Dynergy και άλλες που ακολουθούν, επαληθεύθηκε η πριν από δύο περίπου μήνες "διακριτική" προειδοποίηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ότι υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις για την αξιοπιστία των λογιστικών στοιχείων των αμερικάνικων επιχειρήσεων. Για ποια όμως λογιστικά στοιχεία αμφέβαλε η Ε.Κ.Τ.; Αμφέβαλε για τα στοιχεία εκείνα που τα τελευταία 7-8 χρόνια παρουσίαζαν τις αμερικάνικες επιχειρήσεις να έχουν υψηλή κερδοφορία και έτσι να δικαιολογούν τη διαρκή άνοδο του χρηματιστηρίου. Τι πραγματικά συνέβη όμως στις ΗΠΑ τα τελευταία 10-20 χρόνια; Η προσπάθεια των ΗΠΑ και της τότε ΕΟΚ σε συνεργασία με την Ιαπωνία είχε οδηγήσει το 1985 στο εγχείρημα της σταθεροποίησης του δολλαρίου (συμφωνία Plaza) προκειμένου να επιχειρηθεί έξοδος από την κρίση στην οποία είχε μπει το νομισματικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα από την κατάρρευση του Μπρέττον Γουντς το 1971. Η νομισματική σταθεροποίηση στα μέσα της δεκαετίας του 80 αποτέλεσε την πλατφόρμα πάνω στην οποία αναπτύχθηκε η πάλαι ποτέ "Ρηγκανόμικς", η εντατικοποίηση της απελευθέρωσης της κίνησης κεφαλαίων στην παγκόσμια οικονομία. Για μια περίπου δεκαετία - παρά τους ενδιάμεσους σπασμούς της κρίσης - τα κέρδη των αμερικάνικων επιχειρήσεων "φούσκωναν" την Γουώλ Στρητ και τα χρηματιστήρια με τη σειρά τους "φούσκωναν" τα κέρδη των επιχειρήσεων. Η τρομακτική επέκταση των κεφαλαίων μέσα από τις χρηματιστηριακές και ομολογιακές αγορές προκάλεσε μια νέα νομισματική ανισορροπία σπάζοντας τη "βάση" της συμφωνίας της Plaza, πάνω στην οποία είχε στηριχθεί. Σε συνδυασμό με άλλα σημαντικά οικονομικά και πολιτικά γεγονότα που είχαν μεσολαβήσει προκάλεσε μια νέα ρήξη στην αλυσίδα το 1997, σημαδεύοντας και την αρχή της διαδικασίας εξάντλησης της χρηματιστηριακής παγκοσμιοποίησης. Ηταν από τότε, από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ΄90, που τα κέρδη των αμερικάνικων επιχειρήσεων δεν μπορούσαν να συνεχίσουν να αυξάνονται με τους ρυθμούς που απαιτούσαν οι χρηματιστηριακοί δείκτες. Η "λύση" ήταν η λεγόμενη δημιουργική λογιστική, δηλαδή η υπερχρέωση χωρίς αυτό να φαίνεται στα στοιχεία τα λογιστικά. Η χρηματιστηριακή "φούσκα" συνέχισε να φουσκώνει με χρέη τεράστια. Αυτή η αλήθεια έχει έρθει στην επιφάνεια τώρα με την Enron, την Worldcom και τις άλλες και επεκτείνεται στην Ευρώπη, αποκαλύπτοντας ένα καλά κρυμμένο "μυστικό": το αμερικάνικο θαύμα της δεκαετίας του ΄90 δεν είναι παρά η άλλη όψη της Αργεντινής... Στην πραγματικότητα, αυτό που έχει καταρρεύσει είναι ο πυλώνας (νομισματικός και χρηματοπιστωτικός) πάνω στο οποίο στηρίχτηκε η έξοδος από την κρίση της δεκαετίας του ΄70. Για το λόγο αυτό η κρίση "επιστρέφει" από τα χρηματιστήρια προς το νομισματικό σύστημα και προκαλεί έξοδο των κεφαλαίων από το δολάριο. Ομως αυτή η απότομη έξοδος τροφοδοτεί με μεγάλη ταχύτητα τον φαύλο κύκλο της κρίσης και προκαλεί τρομακτική κρίση στις συναλλαγές, εμποδίζοντας τη βασική σχέση μέσα από την οποία μπορεί να επεκταθεί το κεφάλαιο. Ουσιαστικά φαίνεται πως με την εξάντληση της χρηματιστηριακής παγκοσμιοποίησης η αξία χρήσης και η ανταλλακτική αξία εμπορευμάτων και υπηρεσιών δυσκολεύονται ολοένα και περισσότερο να αποτελέσουν τους δύο πόλους της σχέσης μέσα από την οποία ανακυκλώνεται αυξανόμενο το κεφάλαιο μέσα από τις αγορές. Στη ρίζα αυτής της εμπλοκής βρίσκεται η κατάρρευση της πίστης που έχει τροφοδοτήσει επί 20 περίπου χρόνια το μεγαλύτερο χρέος στην ιστορία του συστήματος. Αυτό το "χρέος" είναι ένα εμπόρευμα. Αυτό το εμπόρευμα όμως όχι μόνο φαίνεται δύσκολο να πωληθεί αλλά και απαξιώνεται καθημερινά με ραγδαίους ρυθμούς. Μαζί του όμως απαξιώνεται και ολόκληρη η παραγωγική διαδικασία, οδηγώντας πιθανότατα πολύ σύντομα στην μεγαλύτερη ύφεση που έχουμε συναντήσει τις τελευταίες δεκαετίες. Γιάννης Αγγέλης 21 Ιουλίου 2002
|
Τελευταία ενημέρωση 21 Ιουλίου, 2002 Ποιος είναι ο Παναγιώτης Βήχος;
για να ενημερώνεστε σε κάθε νέα ανανέωση
|
|
