Τελευταία ενημέρωση
02 Ιουν 2002
Ρύθμιση οθόνης 800 Χ 600 pixels και μεγιστοποίηση παραθύρου για καλύτερη εμφάνιση. Νέα κείμενα και άρθρα καθημερινά
Οι Ελληνικές Λέξεις στη Γερμανική
Με βασικό σκοπό να συντελέσει στην πληρέστερη γνωριμία της γερμανικής γλώσσας ο αείμνηστος Χαρίλαος Προκοπίδης από προσωπική του επιθυμία - διάγοντας την 8η δεκαετία του βίου του - πραγματοποίησε μια αξιόλογη ερευνητική εργασία με χαρακτηριστικό γνώρισμα την αναζήτηση και καταγραφή Ελληνικών λέξεων, που έχουν ενταχθεί στη γερμανική γλώσσα και χρησιμοποιούνται στην
καθημερινή ζωή του γερμανόγλωσσου πληθυσμού, Ελληνικές λέξεις
«ζωντανές», που λέγονται, ακούγονται, γράφονται και διαβάζονται στην τρέχουσα γλώσσα σε όλα τα επίπεδα, από την Επιστήμη μέχρι την αγορά.
Ο τελικός σκοπός της Εργασίας αυτής είναι :
1. Να συντελέσει στην ανάδειξη της σχέσης - μορφή και έκταση - που υπάρχει
μεταξύ των δυο γλωσσών,
2. Να γνωρίσει
στους Έλληνες
γερμανομαθείς
την
έκταση αυτή, που συνήθως δεν γνωρίζουν ούτε φαντάζονται,
3. Να αποκτήσουν οι Έλληνες
μια βαθύτερη κατανόηση της σύνθεσης της γερμανικής γλώσσας για ευχερέστερη και πληρέστερη επικοινωνία,
4. Να κατανοούν
επίσης καλλίτερα τον γραπτό λόγο, με
την απεριόριστη ποικιλία του και τις αποχρώσεις του, και
5. Να κάμει γνωστό και σε
γερμανόγλωσσους την
έκταση του δανεισμού της γλώσσας τους
από την
Ελληνική, που
και αυτοί
επίσης
δεν
ξέρουν
ούτε το φαντάζονται, και να ενδιαφερθούν περισσότερο για τη γνωριμία με τη γλώσσα μας.
Η εργασία αποτελείται από δύο μέρη :
Το πρώτο είναι εισαγωγικό και επεξηγηματικό των διαφόρων στοιχείων που συναντώνται κατά τη μεταφορά και την ένταξη των Ελληνικών λέξεων στη γερμανική γλώσσα. Αναφέρονται επίσης σκέψεις, παρατηρήσεις, διαπιστώσεις του γράφοντος από διαφόρων σημείων του όλου θέματος.
Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει τις Ελληνικές λέξεις, που συγκεντρώθηκαν ως χρησιμοποιούμενες στη σύγχρονη γερμανική γλώσσα, ως ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα. Ένα παράδειγμα Ελληνικής λέξης, από την οποίαν προέρχονται πολλές άλλες αυτοτελείς λέξεις, είναι η λέξη Μούσα (
Muse
)
και τα διάφορα παράγωγα της : -
Muse
,
Museum
,
museal
,
Museographie
,
Museologie
,
Museologe
. –
Musik
,
Musiker
,
Musikus
,
Musikant
,
musikal
,
musisch
,
musikalisch
,
Musikalien
,
Musikalit
ä
t
,
Musikologie
,
Musikologe
,
Musikomanie
,
musizieren
.
Εκτός από αυτές τις απλές λέξεις, υπάρχουν και άλλες, πάρα πολλές, σύνθετες, που έχουν σχηματιστεί από τη σύνθεση της λέξεως
Musik
με άλλες λέξεις, σχετικώς με τη Μουσική, τις οποίες θα συναντήσει ο αναγνώστης στο κεφάλαιο «Σύνθετες λέξεις».
Ενδεικτικώς επίσης, σε ορισμένα κεφάλαια, παρατίθενται περιληπτικά παραδείγματα από διάφορους επιστημονικούς τομείς, από τα οποία ο αναγνώστης διαπιστώνει πόσο συναντάται παντού, στους χώρους της Γνώσης και της Ζωής πλείστων χωρών και γλωσσών του σύγχρονου πολιτισμένου κόσμου, ο
πλούτος, η σημασία και η χρησιμότητα της Ελληνικής Γλώσσας.
Οι Ελληνικές λέξεις πέρασαν στη γερμανική - όπως και στις άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες - είτε μέσω της λατινικής, είτε απ' ευθείας από την Ελληνική, αλλά επίσης και από άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες. Οι λατινικές και Ελληνικές λέξεις μπαίνουν στην παιδεία σιγά - σιγά και καταγράφονται στα
λεξικά, που τα πρώτα για τη λατινική γλώσσα εμφανίζονται κατά τους χρόνους της αναγέννησης και πληθύνονται και γενικεύονται αργότερα, ιδίως κατά τον 19ο αιώνα. Έτσι γίνονται οι Ελληνικές λέξεις όλο και περισσότερο γνωστές και «προσιτές» στους πολλούς και σιγά - σιγά μπαίνουν στην
καθημερινή ζωή της εποχής, ενώ παλαιοτέρα τις κατανοούσαν και τις χρησιμοποιούσαν μόνον οι λόγιοι. Και σήμερα συνεχίζουν οι άλλες γλώσσες να δανείζονται Ελληνικές λέξεις στην Επιστήμη, την τεχνολογία και άλλους πνευματικούς και πρακτικούς τομείς της ζωής των ανθρώπων, όταν τις
χρειάζονται, είτε για επιστημονική ορολογία είτε για τρέχουσα ονομασία είτε για ευστοχότερη και πιο εντυπωσιακή «σύγχρονη» έκφραση. Έχουν ήδη αναφερθεί διάφοροι δρόμοι και τρόποι που ακολούθησαν οι Ελληνικές λέξεις για να φθάσουν στις άλλες γλώσσες και να ενταχθούν σ' αυτές. Όποιον
όμως δρόμο και αν πήραν, όταν έφταναν στην άλλη γλώσσα, άλλαζαν αμέσως εμφάνιση. Πήραν το νέον «ένδυμα» - τη λατινική γραφή - κοινή στις ευρωπαϊκές γλώσσες. Και επειδή γίνονταν ακόμη και κάποιες άλλες αλλοιώσεις – φωνητικές και καταλήξεων - έχαναν την Ελληνική τους ταυτότητα και από εκεί
και πέρα θεωρούνται ως λατινικές.
Έτσι η λατινική γλώσσα «οικειοποιείται» όλον αυτόν τον Ελληνικό γλωσσικό θησαυρό - χωρίς να το επιδιώκει... - απλώς αυτό είναι η συγκυρία των πραγμάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα : Στο έγκυρο, διεθνώς γνωστό, γαλλικό - γλωσσικό, εγκυκλοπαιδικό - λεξικό
Larousse
, η λέξη
Triomphe
- φυσικά και πολλές άλλες - αναφέρεται ως προερχόμενη από τη λατινική λέξη
Triumphus
. Και βεβαίως, δικαιολογείται, γιατί η γαλλική γλώσσα πήρε τη λέξη αυτήν από τη λατινική, όπου είναι ήδη αρκετά αλλοιωμένη η γραφή και η προφορά της Ελληνικής λέξεως ΘΡΙΑΜΒΟΣ.
Οι Γερμανοί δείχνουν μεγάλη έκπληξη για το άγνωστο στους ίδιους "Ελληνικό τμήμα" που υπάρχει στην γλώσσα τους, όπως επίσης και κάποια αμφιβολία, γιατί τους είναι δύσκολο να πιστέψουν οτι τόσες λέξεις, που διαβάζουν, ακούνε και χρησιμοποιούν οι ίδιοι στην καθημερινή τους ζωή
είναι ξένες και μάλιστα Ελληνικές, όπως για παράδειγμα :
Theater
,
Museum
,
Musik
,
Orchester
,
Demokratie
,
Programm
,
Problem
,
System
,
Klima
,
Politik
,
Therapie
,
Technik
,
Klinik
,
Methode
και αμέτρητες άλλες.
Δείχνουν όμως και μεγάλη χαρά, γιατί διαπιστώνουν ότι : «ξέρουν τα Ελληνικά... χωρίς να το ξέρουν».
Δίνεται επίσης η εντύπωση οτι υπάρχει κάποια φωνητική και εκφραστική συγγένεια μεταξύ των δύο γλωσσών, όσο παράδοξο και αν φαίνεται. Οι Ελληνικές λέξεις «στέκουν» εύκολα στη γερμανική γλώσσα, έχουν «εκγερμανιστεί». Η αποβολή
της καταλήξεως και ακόμη περισσότερο η μετατροπή της, όπως και άλλες μικρές αλλοιώσεις, γίνονται με βάση τη «δομή» - γραμματική και φωνητική - της γερμανικής γλώσσας και αυτό συντελεί στην «εξομοίωση», την προσαρμογή και την αφομοίωση π.χ. θέατρο -
Theater
, ορχήστρα -
Orchester
, ιδέα -
Idee
. Παρατηρεί κανείς πόσο εύκολα, με μικρή σχετικώς μεταβολή στη λέξη, αφαιρείται η «Ελληνικότητα» της και προσαρμόζεται στή γερμανική γλώσσα.
Στη σύγχρονη γερμανική γλώσσα μεγάλη έκταση καταλαμβάνουν (πολλές χιλιάδες) λέξεις, οι οποίες είναι «κατά το ήμισυ» Ελληνικές. Στο βιβλίο αναφέρονται ενδεικτικά σύνθετες λέξεις με το ένα συνθετικό τους Ελληνικής προελεύσεως, όπως :
Krise
(184 περιπτώσεις),
Phase
(198),
Zone
(214), όπως επίσης γίνεται αναφορά και για τις λέξεις :
Klima
(224),
Therapie
(207),
Oeko
-
Oekologie
(380),
Theater
(313),
Technik
(412),
Musik
(489),
Problem
-
Problematik
(418),
Programm
(565),
System
(677),
Energie
(618),
Politik
–
Polit
- (676). Η συγκέντρωση, έλεγχος, ταξινόμηση και αλφαβητική καταγραφή μας έδωσε 16.530 ελληνικές λέξεις απλές και σύνθετες που μετ[εχουν στη λειτουργία της γερμανικής γλώσσας. Οι Ελληνικές αυτές λέξεις, απλές και σύνθετες, αποτελούν θεμελιώδες
υλικό, τόσο ποσοτικά, όσο και «ποιοτικά», στον συνολικό πλουτισμό της γερμανικής γλώσσας.
