"Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ"

Τετράδια Ψυχιατρικής

Αρχείο

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Αναχρονιστικό σύστημα πίσω από την ακσυγχρονιστική βιτρίνα

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, 14 και 15 Μάη 2002, το 2ο Πανελλαδικό Συνέδριο για την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση που οργάνωσαν από κοινού η ένωση νοσοκομειακών γιατρών Ε.Ι.Ν.Α.Π, η ομοσπονδία τους Ο.Ε.Ν.Γ.Ε, η ένωση ψυχολόγων Π.Ε.ΝΟ.ΨΥ και τα «Τετράδια Ψυχιατρικής»

Συμμετείχαν 427 Σύνεδροι την πρώτη μέρα και 470 τη δεύτερη. Εκπροσωπήθηκε τόσο η παλιότερη γενιά των ψυχιάτρων και των άλλων λειτουργών της ψυχικής υγείας που έχουν δώσει στις προηγούμενες δύο δεκαετίες σημαντικές μάχες για την αποασυλοποίη-ση και την ψυχιατρική μεταρρύθμιση στα πλαίσια του νοσοκομειακού κινήματος, όσο και η νεότερη γενιά που έλκεται απ' αυτό το όραμα και βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μάχης μέσα στο Δημόσιο Σύστημα Ψυχικής Υγείας.

Κατά τη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου επιχειρήθηκαν τόσο από τους εισηγητές όσο και μέσα από ένα σοβαρό διάλογο βαθιές τομές στα ψυχιατρικά πράγματα της χώρας, αποκαλύπτοντας πικρές αλήθειες, ενάντια σε εξωραϊσμούς και επίσημα ψέματα. Ο λόγος που ακούστηκε, από καταξιωμένους επιστήμονες και μαχόμενους λειτουργούς (ψυχιάτρους, ψυχολόγους, νοσηλευτές και άλλους), ένας λόγος επιστημονικός, ιδεολογικός και κοινωνικός, ήταν κριτικός και ανατρεπτικός.

Οι δυνάμεις που συσπειρώθηκαν σ' αυτό το συνέδριο έδωσαν μέσα από τις αποφάσεις τους και το ίδιο το στίγμα του ως συνέδριο ρήξεων με όλες τις δυνάμεις που αντιστρατεύονται σε όλα τα επίπεδα την υπέρβαση της ασυλιακής λογικής και πρακτικής και της ακαδημαϊκής Ψυχιατρικής έστω κι αν αυτή ντύνεται συχνά μ' ένα εκσυγχρονιστικό μεταρρυθμιστικό μανδύα. Ένα συνέδριο αντίστασης στην πολιτική της περικοπής των κοινωνικών δαπανών, των ιδιωτικοποιήσεων και της εμπορευματοποίησης ακόμα του ψυχικού πόνου των ανθρώπων.

Διαπιστώθηκε ότι το εγχείρημα της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης με αφετηρία τον καν. 815/84 όχι μόνο δεν έκανε μια βαθιά τομή στα ψυχιατρικά πράγματα, αλλά κατέληξε στη δημιουργία μιας εκσυγχρονιστικής βιτρίνας για τον εξωραϊσμό του παλιού, του αναχρονιστικού, ιδρυματικού συστήματος που βρίσκεται σε βαθιά κρίση. Ο ι νέες δομές που δημιουργήθηκαν (ψυχιατρικοί τομείς των γενικών νοσοκομείων, κέντρα ημέρας, κέντρα ψυχικής υγείας κ.α.) όχι μόνο είναι λίγες σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες, όχι μόνο λειτουργούν ασυντόνιστα και συχνά ανταγωνιστικά μεταξύ τους, αλλά επιπλέον έχουν κι αυτές ενστερνισθεί τη νο-σοκομειοκεντρική λογική, αναδεικνύοντας με τη λειτουργία τους τον ηγεμονικό ρόλο του ψυχιατρείου και δημιουργώντας τους όρους αναπαραγωγής της χρονιότητας της ψυχικής αρρώστιας. Η κυβερνητική πολιτική σήμερα που διαχειρίζεται αυτή την κρίση θέτει ως ύψιστη προτεραιότητα τη συρρίκνωση ή και το κλείσιμο των Ψυχιατρείων (τεσσάρων απ' αυτά σε λιγότερο από πέντε χρόνια), απορροφώντας κοινοτικά κονδύλια, μέσα απ' την υλοποίηση προγραμμάτων αποασυ-λοποίησης, που εκχωρούνται τα περισσότερα, σε ιδιωτικές εταιρείες κερδοσκοπικού και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Σ' αυτά τα πλαίσια η αποϊδρυ-ματοποίηση ανάγεται σε απονο-σοκομειοποίηση, σε απλή κατάργηση των κλινών των ψυχιατρείων, χωρίς την ταυτόχρονη υποκατάσταση τους από ένα ολοκληρωμένο δίκτυο κοινοτικών υπηρεσιών. Εκείνο που βασικά προωθείται είναι το «άδειασμα» των ασύλων και όχι η υπέρβαση του ιδρυματικού θεσμού σε επίπεδο θεραπευτικό, επιστημολογικό, διοικητικό και άλλο. Αυτό που πραγματοποιείται σήμερα είναι μια κατ' όνομα και όχι κατ' ου-σίαν Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στην πραγματικότητα μια αντιμε-ταρρύθμιση.

Μ' αυτό το πνεύμα η ίδια η Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση των ασθενών υπονομεύεται στη πράξη αφού λείπουν οι βασικοί όροι μιας ουσιαστικής επαγγελμα τικής αποκατάστασης των ψυχασθενών. Τα εργαστήρια επαγγελματικής κατάρτισης που δημιουργήθηκαν, δραματικά λίγα και ανεπαρκή σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες, παρέχουν μια «διαλείπουσα κατάρτιση» με επιδοτήσεις ορισμένου χρόνου, μετά τις οποίες οι καταρτιζόμενοι μένουν ξεκρέμαστοι, ματαιωμένοι και απογοητευμένοι.

Η ελεύθερη αγορά εργασίας, σε συνθήκες μαζικής ανεργίας είναι απαγορευτική για τους ψυχικά πάσχοντες, ενώ δεν υπάρχει κανένα σοβαρό μέτρο για την προώθηση αυτών των ομάδων σε θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Οι περίφημοι Κοινοτικοί Συ-νεταιρισμοί (ΚΟ1ΣΠΕ), που θεσμοθετήθηκαν δεν κατάφεραν να δημιουργηθούν γιατί χρειάζονται πέραν των άλλων γενναία χρηματοδότηση και στήριξη, που η κυβέρνηση με την πολιτική της δεν φαίνεται διατεθειμένη να δώσει.

Η συντελούμενη σήμερα καταστροφή και των τελευταίων υπολειμμάτων του λεγόμενου Κράτους Πρόνοιας πλήττει περισσότερο απ' όλους τους ανθρώπους με ψυχικά προβλήματα, διαλύοντας τις υπηρεσίες του ΕΣΥ και της πρόνοιας. Οι διοικητές που πρόσφατα τοποθετήθηκαν στα νοσοκομεία είναι επιφορτισμένοι με το θλιβερό καθήκον της εφαρμογής μιας πολιτικής περικοπών των κοινωνικών δαπανών στο όνομα του «εξορθο-λογισμού» της διαχείρισης των νοσοκομείων και του περιορισμού των εξόδων.

Μέσα σ' αυτές τις συνθήκες πώς μπορεί να γίνει πράξη η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση; Πώς δεν θα «στοιβάζονται» οι νεοει- σερχόμενοι ασθενείς σε κρεβάτια ή ράντζα στα Ψυχιατρεία και στους ψυχιατρικούς τομείς των γενικών νοσοκομείων, πώς δεν θα καθηλώνονται; Πώς δεν θα εξο-ντώνονται οι εργαζόμενοι σ' αυτούς τους χώρους όταν υπάρχουν τόσο μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό όλων των κλάδων, όταν οι περισσότεροι απασχολούνται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, ζώντας ουσιαστικά σε καθεστώς εργασιακής ομηρίας; Πώς μπορούν ν' αποφύγουν τον κίνδυνο της εργασιακής εξουθένωσης ( burn - out ) όταν πρέπει να καταβάλουν τεράστιες προσπάθειες για ν' ανταποκριθούν στο έργο που θα έπρεπε να επιτελείται από πολύ περισσότερους και στα πλαίσια της δημοκρατικής λειτουργίας ομάδων και όχι ατόμων;

Η απόφαση του συνεδρίου που ψηφίστηκε ομοφώνα αναφέρει:

Οι δυνάμεις που οργάνωσαν αυτό το συνέδριο, η ΕΙ Ν ΑΠ, η ΠΕΝΟΨΥ, η ΟΕΝΓΕ, εκπροσωπώντας το νοσοκομειακό κίνημα των λειτουργών της ψυχικής υγείας στο σύνολο τους βρίσκονται σε ρήξη τόσο μ' αυτό το σύστημα οργάνωσης των ψυχιατρικών υπηρεσιών, που λειτουργεί νοσοκομειο-κεντρικά, ιατροκεντρικά, φαρμα-κοκεντρικά, όσο και με το κυρίαρχο επιστημολογικό μοντέλο της ακαδημαϊκής Ψυχιατρικής που χαρακτηρίζεται από βιολ

- ομού ως διαλεκτική βιο-ψυ- χο-κοινωνική ολότητα, με σεβασμό στις ανάγκες τις επιθυμίες και τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα του

- μια άλλη θεωρία και κλινική πράξη της Ψυχιατρικής, ολιστικής, κοινωνικής, ανθρωποκεντρικής

- μια άλλη Ηθική της Ψυχιατρικής

- μια άλλη οργάνωση των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, όχι ιατροκεντρική, όχι νοσοκομειοκε-ντρική, όχι φαρμακοκεντρική αλλά ανοιχτή στην Κοινότητα, Δημόσια, Δωρεάν, υψηλού επιστημονικού επιπέδου, με ικανά σε αριθμό, εμπειρία και εξειδικευμένα στελέχη, που θα μπορεί να κάνει ένα πραγματικό άνοιγμα στην Κοινότητα και θα στηρίζεται σ' ένα ολοκληρωμένο δίκτυο κοινοτικών υπηρεσιών και θα δίνει έμφαση στην πρόληψη και την Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση και δεν θα εκχωρεί αυτές τις διαδικασίες στον ιδιωτικό τομέα.

Γι' αυτήν την Ψυχιατρική, η ψυχοκοινωνική αποκατάσταση είναι μια διαδικασία που θεμελιώνεται στη διαλεκτική σχέση ατόμου - οικογένειας - κοινωνίας και δεν ανάγεται απλά και μόνο στην εξάλειψη ή την ύφεση της ψυχιατρικής συμπτωματολογίας και την κατάκτηση επιμέρους δεξιοτήτων.

Είναι μια διαδικασία χειραφε-τητική που δημιουργεί στην πράξη όλους τους όρους (επαγγελματικούς, στεγαστικούς και άλλους) ισότιμης επανένταξης του ασθενούς στο κοινωνικό σύνολο και αποκατάστασης όλων των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων του.

Στη σημερινή εποχή που η παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου βλάπτει σοβαρά την Ψυχική Υγεία των ανθρώπων, μια εποχή μαζικής κλίμακας κινητοποιήσεων σ' όλες τις χώρες κατά της παγκοσμιοποίησης, το 2ο Πανελλαδικό Συνέδριο για την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση απευθύνει ένα θερμό κάλεσμα σε όλους τους λειτουργούς της Ψυχικής Υγείας, τους ψυχικά πάσχοντες και τις οικογένειες τους, τους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, της τοπικής αυτοδιοίκησης, του συνδικαλιστικού κινήματος, των κοινωνικών κινημάτων κ.α. για την δημιουργία ενός ενιαίου μετώπου πάλης με στόχο την ανάπτυξη του κοινωνικού κινήματος για την Ψυχική Υγεία, όσο ποτέ αναγκαίου σήμερα.

Γιατί η διάψευση των προσδοκιών μας δεν πρέπει να γίνει το άλλοθι της παραίτησης και της συνθηκολόγησης με τη βαρβαρότητα του ψυχιατρικού ασύλου σε όλες τις εκφάνσεις της.

Γιατί το όραμα της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης μπορεί να ζωντανέψει μέσα απ' την αντίσταση στις πιέσεις πολιτικές, κοινωνικές, ιδεολογικές, επιστημολογικές και άλλες μέσα από τις διαρκείς ρήξεις και τις ανατροπές με την υπάρχουσα νοσηρή κατάσταση πραγμάτων που καταβροχθίζει τις ανθρώπινες ψυχές.

Δημοσιεύθηκε στη ΝΕΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ στις 25 Μαϊου 2002

Τελευταία ενημέρωση

06 Ιουνίου, 2002


Ποιος είναι ο Παναγιώτης Βήχος;


Υπογράψτε ή δείτε το βιβλίο

 επισκεπτών μου


Contact Us
Επικοινωνία

 


Πρότεινε αυτήν την σελίδα 

σ' έναν φίλο


Γραφτείτε στην Mailing List 

για να ενημερώνεστε σε κάθε νέα ανανέωση


Στείλε άρθρο


FORUM

Ελάτε να τα πούμε


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Δωρεάν ανταποδοτική διαφήμιση (επικοινωνήστε με τον webmaster)